Waterfront: vragen en antwoorden
Algemene vragen
Waarom is Waterfront één van de gekozen gebieden om te bouwen?
De gemeenteraad heeft samen met bewoners eerder al een locatie studie en Omgevingsvisie gemaakt. Dit is een schets op grote lijnen voor de gehele gemeente, tot stand gekomen via een uitgebreid participatieproces met de gemeenschap.
Er zijn drie gebieden bepaald waarvan college en gemeenteraad hebben aangegeven om hier te willen ontwikkelen. Waterfront is één van die gebieden. De behoefte aan veel meer woningen in Nederland en dus ook de gemeente is groot. Voor 2040 heeft Bergen op Zoom dan ook de ambitie om 7000 woningen bij te bouwen.
Hoeveel woningen worden er in Waterfront gebouwd?
Elk jaar in juni vindt bestuurlijk overleg plaats over de woningbouwopgave in de regio West Brabant West. In 2023 zijn 600 woningen voor Waterfront in de programmering opgenomen. Nu de gemeenteraad de Omgevingsvisie van Bergen op Zoom in juli 2023 heeft vastgesteld, ligt de opdracht er om te onderzoeken hoeveel woningen er kwalitatief in Waterfront kunnen worden gebouwd. We schatten voorlopig zo’n 1.500 woningen in, maar de exacte hoeveelheid zal tijdens de ontwerpfase medio 2025 pas echt duidelijk worden.
Worden die woningen gebouwd om statushouders te huisvesten?
Nee. Er is een grote behoefte aan nieuwe woningen voor het huisvesten van mensen in het algemeen.
Is er een kans dat het aantal woningen in de toekomst nog verder omhoog zal gaan?
Het woningtekort in Nederland is groot. Ook in Bergen op Zoom. De huidige aantallen baseren we op basis van het landelijke, provinciale en regionale beleid. Bij het opstellen van dit beleid spelen veel zaken een rol. Denk bijvoorbeeld aan bevolkingsgroei, veranderingen in de samenstelling van huishoudens, economische groei, beschikbaarheid van grond, immigratie en veranderende woonwensen. Al deze zaken worden meegenomen in het berekenen van het aantal woningen dat nodig is om iedereen gezond en aantrekkelijk te laten wonen. Afhankelijk van hoe de toekomst zich ontwikkelt, kunnen de aantallen worden bijgesteld.
Waarom is het ontwikkelgebied Spaensche Scharen veranderd in Waterfront?
Het gebied Spaensche Scharen viel voorheen onder de stadsuitbreiding Schelde Vesting. Met het vaststellen van de nieuwe Omgevingsvisie in juli 2023, is er een nieuwe situatie ontstaan.
Waterfront is aangewezen als één van de drie ontwikkelgebieden. Dit zijn gebieden waar op dit moment de meeste ontwikkelkansen liggen om van Bergen op Zoom een betekenisvolle plek te maken en om wat al goed is verder te versterken. De gemeenteraad heeft opdracht gegeven om de drie gebieden uit te werken.
De locatie Spaensche Scharen valt binnen het uit te werken gebied Waterfront. Om die reden heeft het college van burgemeester en wethouders in juli 2023 besloten de naam Spaensche Scharen te laten vervallen.
Ik heb op Facebook een kaartje gezien met andere plannen. Wat is hier de status van?
De enige afbeelding die wij tot op heden delen is de schets en de presentatie op www.bozbouwt.nl onder het pilotgebied Waterfront. Deze presentatie is ook toegelicht tijdens de informatieavonden in maart 2024.
Deelgebieden
Wat is de status van de schets die er nu ligt?
In september 2023 hielden we een eerste bijeenkomst zonder schets. Puur om gevoelens en ideeën op te halen. Tussen dat moment en het voorjaar van 2024 hebben medewerkers van de gemeente samen met het extern stedenbouwkundigbureau Voids geschetst en getekend. Naast de aangedragen wensen en ideeën houden we ook rekening met wet- en regelgeving en randvoorwaarden.
De schets is een idee op papier, geen vaststaand plan. We kunnen nog alle kanten op. We geven slechts een richting aan. Een praatplaat om samen met (toekomstige) bewoners, ondernemers, verenigingen en maatschappelijke organisaties concreter te maken. Dat gaat in veel stappen. We nodigen mensen uit om mee te denken en ideeën aan te dragen en met elkaar in gesprek te gaan. Natuurlijk zullen we ook een afweging moeten maken op wat wettelijk, ruimtelijk en financieel haalbaar is. Het doel is echter om tot een nog beter plan te komen wat uiteindelijk een mooi aantrekkelijk gezicht van Bergen op Zoom aan het water moet opleveren.
Hoe zijn de deelgebieden Maakkwartier, de Boulevard, Waterrijk, Bergs Buiten en Waterschans aangewezen?
Waterfront ligt op een prachtige locatie aan het water. Deze plek biedt een unieke kans om het water met de stad te verbinden. Hierbij denken we aan nieuwe en innovatieve woonvormen, die de unieke kwaliteiten van het gebied nog beter naar voren laten komen.
Het gebied rondom de Binnenschelde heeft een parkachtig karakter, waarbij je al lopend of fietsend verschillende accenten in het landschap kunt herkennen. De deelgebieden sluiten aan bij het landschap.
- De centrale ligging van het Maakkwartier waar gewoond en gewerkt wordt;
- De levendigheid en voorzieningen aan de Boulevard en de verbinding met de stad via Kijk in de Pot;
- Het ervaren van de Delta aan de kant van Waterrijk;
- Het beleven van de pracht en stilte van de natuurlijke omgeving van Bergs Buiten;
- Het inzetten van de historische betekenis van Waterschans als culturele plek en tijdelijke evenementen.
Elk deelgebied bouwt voort op deze bestaande kwaliteiten.
Is het mogelijk om meer woningen in één van de deelgebieden te bouwen zodat er in de andere gebieden minder gebouwd hoeft te worden?
Dat is mogelijk. Het aantal woningen per deelgebied staat nog niet vast. Net zoals het aantal woningen voor het totale plan nog niet vast staat. Er ligt nu een tekening op hoofdlijnen die gebruikt wordt om wensen, uitgangspunten en wettelijke eisen in kaart te brengen. Een brede inventarisatie om te komen tot een programma van eisen voor het stedenbouwkundige plan.
Wat betekenen de witte vlakken op de schets?
Dit zijn zoekgebieden waar we ruimte voor ontwikkeling zien. Binnen de witte vlakken zien we mogelijkheden om woningen toe te voegen. Daarbij zijn verschillende bouwscenario’s denkbaar. Zien we hofjes voor ons, rechte straten of willen we hier en daar ook wat de hoogte in, waardoor er meer ruimte voor groen overblijft. De markeringen betekenen dus niet binnen deze lijnen alles wordt vol gebouwd. Aan de kant van de stad (Maakkwartier, Boulevard) verwachten we wel meer verdichting dan aan de westkant (Bergs Buiten en Waterrijk). Hier zal het landschap meer leidend zijn.
Per zoekgebied willen we met belanghebbenden het gesprek voeren over wat passende woonvormen zijn, waarbij er ook ruimte is voor groen, sporten, ontspanning en natuur. Daarbij willen we ook de routes voor het langzame verkeer versterken om het recreëren in Waterfront beter mogelijk te maken.
Wat voor soort huizen worden er gebouwd?
Er zijn afspraken gemaakt om een verdeling aan te houden van 30% sociaal, 40% midden duur en 30% dure categorie woningbouw. Hoe de verdeling tussen koop en (particuliere) huur zal zijn is nog niet bekend.
Wat voor soort huizen worden er gebouwd?
Er zijn afspraken gemaakt om een verdeling aan te houden van 30% sociaal, 40% midden duur en 30% dure categorie woningbouw. Hoe de verdeling tussen koop en (particuliere) huur zal zijn is nog niet bekend.
Komen er ook bouwkavels beschikbaar in dit gebied?
In deze verkennende fase van het project is het nog te vroeg om een uitspraak te doen over de uitgifte van bouwkavels. Hiervoor zijn de plannen nog niet concreet genoeg. We verwachten hier meer duidelijkheid over te kunnen aan het einde van de ontwerpfase, medio 2025.
Worden er ook woningen voor starters en doorstromers gebouwd?
Uitgangspunt is dat er voor uiteenlopende doelgroepen in Waterfront woningen worden gebouwd. Zowel voor starters, doorstromers, maar ook voor gezinnen, eenpersoonshuishoudens, etcetera.
Komen op aantrekkelijke locaties alleen dure woningen te staan of is er ook ruimte voor goedkopere woningen?
Omdat woonwensen en financiële mogelijkheden van mensen verschillen, zijn er allerlei soorten woningen nodig. Voor de uitwerking van het totale plangebied passen we de 30-40-30 regel toe. Dit houdt in dat we streven naar 30% sociale huurwoningen, 40% koop- of huurwoningen voor middeninkomens en 30% duurdere woningen. Waar welk type woning wordt gebouwd, is in deze verkennende fase nog niet bekend. Bij de afronding van de ontwerpfase, medio 2025, zal dit wel het geval zijn.
Participatie
In de Omgevingsvisie zijn drie sleutelgebieden benoemd, waaronder Waterfront. Hoe is deze besluitvorming tot stand gekomen?
Vertegenwoordigers uit de gemeenschap en experts van de gemeente hebben samen gekeken naar gebieden waar de meeste ontwikkelkansen liggen om van Bergen op Zoom een betekenisvolle plek te maken. Dit staat in de Omgevingsvisie.
Uit deze sessies zijn enkele gebieden naar voren gekomen, die door experts nader zijn onderzocht. Vervolgens zijn de gebieden tijdens een interactieve sessie gepresenteerd, waarbij de deelnemers van de ontwerpsessies hun voorkeuren hebben kunnen aangeven, tijdens en na de sessie. In totaal betrof dit 70 tot 75 deelnemers. Waterfront is toen samen met Bergse Entree en Bos in Verbinding naar voren gekomen als sleutelgebieden. Hierbij zijn voor Waterfront en Bergse Entree ook bebouwingsmogelijkheden voorgesteld.
Hebben bewoners ook de mogelijkheid om aan te geven dat bouwen helemaal niet gewenst is?
De woningbouwopgave voor Nederland en ook voor ons in Bergen op Zoom is behoorlijk. Ouderen willen wat kleiner gaan wonen, starters zoeken een geschikte plek en dat is momenteel een uitdaging. We moeten dus woningen bijbouwen om iedereen de kans te bieden op een aantrekkelijke en betaalbare woning. De basis hiervoor ligt in het coalitieakkoord (Samen Bergen verzetten, 2022) en de Omgevingsvisie (juli 2023).
Bouwen doe je niet zomaar. Het vraagt om een goed plan, waaruit blijkt waar die woningen kunnen komen, in welke vorm en hoe ze passen bij het historische karakter van onze stad. Dit plan maken we graag samen met Bergenaren en toekomstige bewoners, zodat we straks een gedragen plan ter besluitvorming aan de gemeenteraad kunnen voorleggen.
Welke participatiemomenten volgen er nog?
Als gemeente vinden we participatie heel belangrijk. Direct bij de start van een ruimtelijk project willen we belanghebbenden informeren, betrekken en laten meedenken. We hechten er ook waarde aan dat we terugkoppelen wat we met deze aangedragen ideeën en gedachten doen. Natuurlijk zijn er deelbelangen en als gemeenten zullen we afwegingen moeten maken, maar het streven is om elk ruimtelijk plan van de gemeenschap zelf te laten zijn.
Vanuit dit principe zijn we ook het gesprek over Waterfront aangegaan. In september 2023 en maart 2024 hebben informatiebijeenkomsten plaatsgevonden. We zijn begonnen met een wit vel papier om de eerste ideeën en gedachten op te halen. Er ligt nu een schets op hoofdlijnen die veel vragen en reacties oproept.
Op dit moment zijn we bezig om al deze reacties te bundelen. Hiermee maakt het stedenbouwkundig bureau samen met de gemeente een stedenbouwkundig plan. In dit plan worden alle elementen die ruimte vragen weergegeven, zoals: kavels voor woningbouw, groen, wegen, parkeerplaatsen, recreatievoorzieningen, water of bedrijvigheid. Ook willen we de informatie op onze website in de zomermaanden verbeteren, aanvullen en uitbreiden. Zo merken we dat de fasering van het project nog veel vragen oproept. Dit vraagt om een duidelijke tijdlijn op onze website, waaruit blijkt op welke momenten wij u informeren en betrekken bij de planvorming en het ontwerp van de deelgebieden. Deze tijdlijn zullen we zo snel mogelijk op de website plaatsen.
Daarnaast zullen er ook momenten georganiseerd gaan worden waarop u formeel uw mening kunt inbrengen.
Omgevingsplan
Het huidige bestemmingsplan Bergse Plaat/Binnenschelde is geldig tot 2025. Wat is vervolgprocedure in 2025?
Op dit moment zijn we bezig met de stedenbouwkundige uitwerking van het gebied Waterfront. Hierbij informeren en betrekken wij de belanghebbenden om het plan stap voor stap concreet te maken. Ook zullen we het plan moeten toetsen op technische, financiële, ecologische en verkeerskundige haalbaarheid.
Zodra de uitwerking gereed is, start de planologische procedure. Dit zal naar verwachting niet eerder dan het derde kwartaal van 2025 zijn. Hierbij zal er gewerkt moeten worden binnen de regels van de nieuwe Omgevingswet die sinds januari 2024 van kracht is.
Is er al een Milieu Effect Rapportage uitgevoerd? En zo ja, kan deze worden gedeeld?
In de nieuwe omgevingswet heeft de Milieu Effect Rapportage (MER) een andere naam gekregen, namelijk Omgevings Effecten Rapportage (OER). In de huidige schetsfase is een OER niet verplicht. Hiervoor zijn de plannen nog niet concreet genoeg. Er moet nog veel onderzocht, berekend en uitgewerkt worden.
In aanloop naar het planologische proces zullen we nagaan of en wanneer een OER moet worden opgesteld. Als dit het geval is, zullen we hier uiteraard over communiceren via onze website en gemeentelijke kanalen.
Kan ik bezwaar aantekenen tegen de plannen voor Waterfront?
In deze schetsfase nog niet. Zodra er meer vastomlijnde plannen liggen is bezwaar aantekenen mogelijk.
Duurzaamheid
Hoe wordt de uitstoot van stikstof en CO2 beperkt?
Bij de uitwerking van het stedenbouwkundig plan onderzoeken we de mogelijkheden om zoveel mogelijk woningen biobased en prefab te bouwen en gebruik te maken van circulaire materialen. Hierover zijn we in gesprek met markt- en overheidspartijen.
Eind april organiseerden we een symposium voor marktpartijen en kennisinstellingen om de uitvoerbaarheid van deze duurzame vorm van bouwen te bespreken en inspiratie op te doen. .
Ook met bewoners en belanghebbenden zullen we bij de verdere uitwerking van de plannen aandacht besteden aan hoe we Waterfront zo duurzaam mogelijk kunnen inrichten.
Mobiliteit
Wegen en fietspaden op de schets lopen anders dan nu het geval is. Gaat de infrastructuur veranderen?
De schets geeft op hoofdlijnen de wegen en fietspaden weer. Dit leidde tot enige verwarring. In de volgende stap van de planvorming maken we een nauwkeurige uitwerking. Hiermee hopen we verwarring in het vervolg te voorkomen.
Wordt onderzocht wat het effect van zoveel woningen betekent op de doorstroming van het verkeer en de opkomsttijden van politie, brandweer en ambulance?
Experts op het gebied van mobiliteit voeren een analyse uit. Eerst wordt gekeken naar het bestaande wegennet. Wat is de verwachte toename van het autoverkeer in het algemeen en wat is de stijging van nog eens 1500 woningen erbij? Als blijkt dat het wegennet de toename van het autoverkeer niet aankan en er knelpunten ontstaan, zal onderzoek plaats moeten vinden naar de juiste maatregelen. Versterken we het wegennet? Is dit technisch, financieel en verkeerskundig haalbaar? Op basis van de onderzoeksresultaten zullen we hierin een afweging maken. Dit kan ook betekenen dat we het bouwvolume verlagen. Het gaat erom dat we samen tot een goed plan komen voor Waterfront.
Het haalbaarheidsonderzoek geeft ook input voor het gesprek met de politie, brandweer en ambulance. Bij het opstellen van een stedenbouwkundig plan wordt de veiligheidsregio intensief betrokken. Zij geven uiteindelijk ook goedkeuring aan het stedenbouwkundig plan.
Wat is dat toch met “15 minutenstad”?
Het simpelweg een logische gedachte om woningen en voorziening bereikbaar te houden binnen een straal van 15 minuten fietsen vanaf het openbaarvervoer knooppunt bij een station. We willen vlot van A naar B. Een ingewikkelder gedachte steekt daar niet achter.
Recreatie
Blijven bestaande voorzieningen zoals de sporthal, het zwembad, de horeca en het strandje behouden?
Uitgangspunt voor de gebiedsontwikkeling is om bestaande recreatieve voorzieningen te behouden en te versterken. Hierbij is het ook denkbaar we het bestaande aanbod in een nieuwe vorm aanbieden. In gesprek met recreatieve ondernemers halen we wensen en ideeën op en willen we toewerken naar een passende mix tussen wonen, recreëren en ruimte voor de natuur. Waterfront is de plek waar recreanten waternatuur kunnen beleven en ervaren. Hier geven we graag samen met ondernemers invulling aan.
Is er ruimte in het plan voor uitbreiding van de bestaande horeca?
Recreatie op en aan het water past bij het Waterfront gebied. Op deze manier kan het water meer bijdragen aan een positieve gezonde leefstijl. Daarnaast willen we de stad meer naar het water brengen. Samen met ondernemers, omwonenden en toekomstige bewoners zullen we onderzoeken waar behoefte aan is en of er ruimte is om deze ideeën vorm te geven.
Kunnen huidige bewoners gebruik blijven maken van de bestaande faciliteiten voor waterrecreatie zoals steigers en vaarwegen?
Wat nu kan en is op de Plaat dat blijft. Als bestaande functies en faciliteiten wijzigingen of verplaatst worden, dan is dit in samenspraak met bewoners, verenigingen en ondernemers. Nieuwe recreatievormen zijn zeker welkom, want we willen volop groen, volop sportmogelijkheden en volop recreatievoorzieningen in Waterfront. We zien hiervoor ook kansen aan de Noordlandsedam, Havenkanaal en Waterschans. Kansen die het onderzoeken op haalbaarheid waard zijn.
Natuur
Waar wordt er gebouwd op Kijk in de Pot en blijft er dan nog genoeg ruimte over voor het huidige park?
Kijk in de Pot vervult een belangrijke groene functie in de stad. Een kwaliteit die we zeker willen behouden. De bestaande route voor langzaam verkeer willen we verbeteren om de binnenstad beter te verbinden met de Binnenschelde. Voor een vloeiende overgang van binnenstad, Kijk in de Pot en de Binnenschelde onderzoeken we de mogelijkheid om langs de Zuidwest Singel een aantal kleinere stadswoningen te realiseren. Passend in het groen.
Bergs Buiten ligt in de buurt van een Natura 2000 gebied. Waarom gaat de gemeente hier dicht op bouwen?
De schets roept veel reacties op over het beschermen van de natuur. Deze reacties nemen we mee bij de verdere uitwerking van de plannen. We zijn ons ervan bewust dat Natura 2000 gebieden vragen om een zorgvuldige aanpak. Het zijn wettelijk beschermde gebieden voor het behoud van kwetsbare planten en dieren.
Onze ambitie is om de biodiversiteit en de robuustheid van het landschap op en rond de Binnenschelde te vergroten. Als extra buffer om het Natura 2000 gebied heen. Op basis van ecologisch onderzoek en in gesprek met natuurverenigingen willen we in kaart brengen welke inrichtingsmaatregelen hieraan kunnen bijdragen. Voor het bekostigen van de natuurlijke maatregelen en het onderhoud daarvan, hebben we middelen nodig die we willen halen uit de opbrengsten van de woningbouw. Het evenwichtig samen leven van mens en natuur is hierbij het uitgangspunt. De komende periode zullen wij in samenspraak met experts en natuurverenigingen overwegen of dit een haalbaar uitgangspunt is.
Laatst bewerkt op 16 mei 2024.